Utrechtse onderzoekers Magdalena Harakalova, Frank van Steenbeek, Folkert Asselbergs en Jeroen Bakkers hebben prestigieuze financiering gekregen om de infrastructuur rond genetische cardiomyopathieën, ernstige ziekten van de hartspier, verder uit te bouwen.

CONTRACT
Onderzoekers uit de groepen van Folkert Asselbergs en Magdalena Harakalova (UMC Utrecht), Jeroen Bakkers (Hubrecht Instituut) en Frédéric Vaz (Amsterdam UMC) ontvangen €936.000 van het programma ZonMw Open Competitie voor hun CONTRACT-project. Ze gaan onderzoeken hoe mutaties in het PLN-gen de energievoorziening van het hart beïnvloeden. De resultaten zullen bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen voor hartspierziekten.

Cardiomyopathieën zijn een groep ziekten die de hartspier ernstig aantasten, wat kan leiden tot hartfalen en sterfte. De fosfolamban R14-deletie (PLN-R14del of PLN) is de meest voorkomende mutatie gerelateerd aan cardiomyopathie in Nederland. Dragers van deze mutatie hebben een hoog risico op het ontwikkelen van hartfalen. Ondanks tientallen jaren onderzoek is er echter nog heel weinig bekend over de mechanismen onderliggend aan deze verwoestende ziekte.

Ziektemodellen
Met het CONTRACT-project willen onderzoekers van het UMC Utrecht, het Hubrecht Instituut en het Amsterdam UMC de gevolgen van PLN-mutaties voor het hart onderzoeken. Daartoe hebben ze twee ziektemodellen ontwikkeld – een model van menselijke stamcellen en een zebravismodel.

Met deze modellen willen de onderzoekers ophelderen hoe mutaties in PLN de energievoorziening van het hart kunnen beïnvloeden. De resultaten zullen inzicht geven in de mechanismen die ten grondslag liggen aan pathologische veranderingen in het hart, en helpen bij het identificeren van nieuwe risicofactoren en mogelijke behandelingen.

Nieuwe posities
Met de financiering van ZonMw kan het samenwerkingsproject de komende vier jaar worden voortgezet, met plaats voor 2 promovendi en een postdoc. Daarnaast kunnen de onderzoekers de subsidie gebruiken voor de aanschaf van een nieuw apparaat voor het screenen van hartspiercellen en zebravislarven.

PROPER-THERAPY
Een multicenter PROPER-THERAPY team bestaande uit Jolanda van der Velden (VUMC), Riekelt Houtkooper (AMC), Diederik Kuster (VUMC), Magdalena Harakalova (UMC Utrecht), Frank van Steenbeek (Universiteit Utrecht /UMC Utrecht), Miranda Nabben (MUMC), Daphne Merkus (Erasmus MC), Andreas Dendorfer (LMU München) en Michiel Helmes (Ionoptix) ontvingen €859.014 van NWO Human Measurement Models 2.0 om ziektemodellering en behandelingstests uit te voeren op 2D/3D-modellen van iPSC-cardiomyocyten voor dragers van MYBPC3 en VLCAD-mutaties die cardiomyopathieën veroorzaken.

Erfelijke hartaandoeningen in kweek
Erfelijke hartspierziekten zoals hypertrofische cardiomyopathie (HCM) komen wereldwijd vaak voor. HCM is een heterogene aandoening: de ernst van de ziekte en de respons op medicijnen verschilt enorm tussen patiënten, zelfs tussen patiënten met het zelfde genetische defect. In dit project worden ernstige HCM-fenotypes nagebootst met behulp van stamceltechnologie om betere menselijke hartmodellen te maken.

PROPER-THERAPY zal stamcelmodellen valideren door ze te vergelijken met patiëntmateriaal en patiëntgegevens. Dit model wordt blootgesteld aan verschillende metabole stressors en medicijnen om de effectiviteit van de stamcelmodellen te laten zien in patiënt-specifieke behandelstrategieën.

Kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie wordt toegepast om een high-throughput systeem te bouwen waarin medicijnen gescreend kunnen worden. Het valideren van deze menselijke hartmodellen is een essentiële eerste stap naar klinische toepassingen van stamceltechnologieën om behandelingen op maat te maken voor patiënten met een erfelijke hartziekte.

Lees meer over CONTRACT
Lees meer over PROPER-THERAPY